Via de nieuwsbrief van MaatschapWij kwam ik op de website van Marc Siepman, getriggerd door zijn experiment met het niet meer werken voor geld. Dat alleen vind ik al intrigerend, maar het was wat ik daarna las dat me echt aan het denken zette.

“Het idee dat je ifnancieel onafhankelijk moet zijn is onmenselijk.”

Ook ik ben opgevoed tot zelfstandige, onafhankelijke vrouw. Mijn moeder ging studeren en daarna werken toen wij op de middelbare school zaten. ‘Zorgen dat je je schaapjes op het droge hebt en voor jezelf kunt zorgen’ was het devies. Ik grap altijd dat mijn ouders hielpen met verhuizen door achteraf een bloemetje te sturen. Ik ben daardoor inderdaad erg zelfstandig geworden, maar heb ook de druk wel gevoeld van het alleen moeten doen.

Zeker ook als het gaat om financiële zekerheid is dit ons met de paplepel ingegoten. Zelluf doen. De relatie met geld is er daarmee eentje van – cynisch genoeg – afhenklijkheid geworden. Zonder geld, denken we, kunnen we niet leven. In plaats van dat geld ons onafhankelijk heeft gemaakt, heeft het ons juist afhankelijk gemaakt; van zichzelf.

Dit beïnvloed mijn hele leven. Van de huur die ik betaal tot de workshops die ik geef; het bindmiddel lijkt geld. En dát is niet menselijk, zelf tegen-natuurlijk. Want alles in de natuur is afhankelijk van elkaar, alles hangt samen. Bomen communiceren onderling met elkaar en steunen de jongeren, bloemen vertrouwen op insecten om hen te helpen bij het verspreiden van stuifmeel en struiken op vogels. Er is niets in de natuurlijke wereld dat op zichzelf staat. En wij denken dat we dat wel kunnen?

Een menselijk alternatief

Als ondernemer voel ik het nog sterker; ik moet tenslotte wel geld verdienen, omzet maken, belasting betalen. De relatie met mijn klanten wordt daarmee vluchtiger. Mijn klant vraagt iets van mij, ik lever – en dan is de relatie alweer verbroken. De rekening is vereffend. Dank de godin voor mijn langere trajecten en bijzondere band die ik opbouw met mijn klanten! Maar het meest voelbaar is het bij klanten die online een set kaarten bestellen en betalen. Veel daarvan zie ik nooit in levende lijve.

Wat als we ‘zaken doen’ nu eens écht gaan behandelen als een relatie? Dus niet alleen in naam een ‘zakenrelatie’, maar als afhankelijke partijen? Hoe zou de zakelijke wereld eruit zien wanneer we afhankelijk en betrokken zijn bij degenen met wie we zaken doen? Durven we die langere relatie aan te gaan, de rekening niet te vereffenen maar levend te houden, als een band die ons verbind?

Marc Siepman doet dit al: hij hangt geen prijskaartje meer aan zijn werk maar vraagt (aan anderen, niet persé aan de mensen voor wie hij werkt) een bijdrage in de vorm van een donatie, eten, kleding of een plek om te schrijven. Er is geen directe vereffening van de rekening met zijn klanten, hij vertrouwt erop dat wat hij nodig heeft op indirecte wijze bij hem terecht komt. Het levert hem een groot gevoel van vrijheid op en tijd om te spelen en soms even niets te doen.

Er zijn verschillende manieren om oefenen of experimenteren met (financiële) afhankelijkheid. Zo heb ik met mijn buurvrouw de afspraak dat zij meedoet aan creatief reflecteren en ik mag af en toe bij haar aanschuiven voor het eten. Zij houdt van koken, ik heb alle creatieve spullen. Goede deal, vinden wij.
Een andere manier is door mee te doen met een lokale munt. Ik ben aangesloten bij de Florijn, een munt die op steeds meer plekken geaccepteerd wordt. Je kunt bij mij betalen voor workshops met de Florijn, ik doe er boodschappen mee bij Nieuw Mos, een biologische supermarkt en warenhuis. Een ‘munt’, gebaseerd op vertrouwen van mens tot mens.

Geld = Liefde

Niet alleen wanneer het om mijn bankrekening gaat, wil ik onafhankelijk zijn. Mijn eigen huis opgeven? Een gezamenlijke rekening? Mijn emoties delen, mijn angsten en twijfels uitspreken? Wat als…?

Onder dit alles zit een diepgewortelde angst voor tekort. In stand gehouden door de illusie van onafhankelijkheid. Maar in de natuur is alles dat alleen staat, weerloos en kwetsbaar. Is ‘alleen’ zwakker dan samen. Zelfs de allerkleinste molekulen en deeltjes bewegen zich als vanzelf naar de ander en zijn ze verbonden door energie.

Mijzelf onafhankelijk wanen is slecht voor mij. Het koppelt me los van mijn wortels, van de grond die mij voedt, van de verbindingen die me ondersteunen en vreugde geven. als ik écht wil leven, groeien en volledig tot bloei wil komen, moet ik erkennen en doorvoelen dat ik afhankelijk ben. Ik ben afhankelijk van de boeren die mijn eten verbouwen en de grond waarop ze dat doen. Ik ben afhankelijk van de lucht die mij adem geeft. Ik ben afhankelijk van mijn klaten voor inkomen en inspiratie en van mijn Lief voor genegenheid, liefde en nog zoveel meer.

En, ik ben afhankelijk van jou. Of je wilt of niet, door dit te lezen is er een verbinding tot stand gebracht. En ik hoop een rekening die nooit vereffend wordt.